آلرژی فصلی یا رینیت آلرژیک از بیماری های شایع در بین تمام مردم دنیا می باشد. علائم این بیماری در پی یک پاسخ التهابی به قرار گرفتن ماده آلرژن (حساسیت زا) روی مخاط بینی و آزاد شدن هیستامین، بروز می کند. آلرژن های مسئول در این بیماری شامل گرده های گیاهان، درختان و هاگ های قارچی می باشد.
علائم این بیماری در هر سنی می تواند شروع شود؛ با این حال شروع آن در سنین کودکی و جوانی شایع تر است و با افزایش سن بهبود می یابد. این بیماران همچنین معمولاٌ سابقه خانوادگی آلرژی و حساسیت دارند.
علائم این بیماری معمولا از اوایل فروردین ماه به محض افزایش مقادیر گرده ها نمایان می شود. با توجه به شباهت علائم این بیماری و سرماخوردگی، بسیاری از بیماران به اشتباه فکر میکنند دچار سرماخوردگی طولانی مدت شده اند.
دارودرمانی این بیماری باید بر اساس سن و شرایط بیمار انجام شود. چراکه بسیاری از داروهای مصرفی در این بیماری منجر به خواب آلودگی و گیجی می شوند و مصرف آنها در شرایطی که فرد نیاز به هوشیاری دارد اصلا توصیه نمی شود.
شدت این بیماری به دو صورت طبقه بندی می شود

۱- متناوب و مقاوم
متناوب: کمتر از ۴ روز در یک هفته یا ۴ هفته رخ دهد.
مقاوم: بیشتر از ۴ روز در یک هفته یا ۴ هفته رخ دهد.
۲- خفیف و متوسط
خفیف:علائم مشکل ساز نیستند وتمام موارد زیر به صورت طبیعی وجود دارد: خواب طبیعی، فعالیت روزانه ورزش و تفریحات عادی، کار و مدرسه به حالت طبیعی
متوسط: علائم مشکل ساز هستند و یک یا چند مورد از موارد زیر را شامل می شوند: خواب غیر طبیعی، اخلال در فعالیت روزانه ورزش و تفریحات، مشکلات در محل کار یا مدرسه

علائم شایع:
۱- آبریزش بینی
آبریزش بینی شایع ترین علامت بیماری رینیت آلرژیک می باشد. ترحشحات در این بیماری معمولا رقیق، شفاف و آبکی هستند ولی می تواند به حالت غلیظ، رنگی و چرکی تغییر کند. با این حال در این حالت معمولا نیاز به آنتی بیوتیک نمی باشد.
۲- خارش و گرفتگی بینی
در این حالت به دنبال پاسخ التهابی مخاط بینی به آلرژن ها، عروق بینی گشاد می شوند و گرفتگی بینی رخ می دهد. در مواقع شدید ممکن است ایجاد سردرد یا گوش درد نیز بکند. خارش بینی و گاهاً سقف دهان نیز می تواند رخ می دهد.
۳- خارش و آبریزش چشم
آلرژن ها می توانند با تحریک چشم ها این علائم را ایجاد کنند.کسانیکه دچار علائم شدید این بیماری هستند، ممکن است دچار حساسیت به نور نیز بشوند. در صورتیکه ترشحات چشم از حالت شفاف و آبکی به حالت چرکی و رنگی تغییر کرد حتما به پزشک مراجعه کنید.
۴- عطسه
در بعضی موارد این بیماری با عطسه شروع می شود و به دنبال آن آبریزش بینی و گرفتگی بینی اتفاق می افتد. در این موارد علائم صبح ها و شب ها شدیدتر هستند.

مواردی که نیاز به مراجعه به پزشک دارند:
۱- تنگی نفس ۲- احساس سنگینی در قفسه سینه ۳- سرفه ۴- خس خس سینه ۵- درد گوش ها ۶- درد در سینوس ها ۷- در صورتیکه با وجود درمان، بعد از ۵ روز بهبودی رخ ندهد
درمان:
۱- آنتی هیستامین ها
این دسته دارویی به عنوان خط اول درمان رینیت آلرژیک خفیف تا متوسط و متناوب در نظر گرفته می شوند و در درمان عطسه و آبریزش بینی در وهله اول و بعد از آن در گرفتگی بینی مؤثر هستند.
داروهای این دسته شامل دیفن هیدرامین،پرومتازین،کلماستین، کلرفنیرامین، سیتریزین، لوراتادین و فکسوفنادین می باشند. داروهای این دسته از نظر ایجاد خواب آلودگی به ترتیب از زیاد به کم به صورت زیر می باشند: پرومتازین، دیفن هیدرامین، کلرفنیرامین، کلماستین، سیتریزین، لوراتادین، فکسوفنادین
عوارض: از عوارض اصلی این داروها به خصوص نسل های قدیمی تر، خواب آلودگی می باشد. از دیگر عوارض آنها می توان به خشکی دهان، یبوست، تاری دید و احتباس ادرار اشاره کرد. این داروها در دوزهای بالا و به خصوص در کودکان ممکن است به جای عارضه خواب آلودگی منجربه تحریک دستگاه عصبی مرکزی شوند.
منع مصرف: در بیماران مبتلا به گلوکوم با زاویه بسته
احتیاط مصرف: در بیماران مبتلا به مشکلات کبد و هایپرتروفی پروستات
آنتی هیستامین های موضعی مانند آزلاستین نیز در این بیماری کاربرد دارند. بهتر است مصرف این دارو ۲ تا ۳ هفته قبل از رسیدن فصل آلرژی زا، شروع شود. این دارو ها در موارد علائم خفیف و متناوب کاربرد دارند.

۲- دکونژستانت ها
این داروها به صورت موضعی (مانند اکسی متازولین) یا خوراکی (سودوافدرین و فنیل افرین)، به تنهایی یا در ترکیب با آنتی هیستامین ها به منظور رفع احتقان و گرفتگی بینی استفاده می شوند. فرم موضعی این داروها نباید بیش از ۷ روز استفاده شود چرا که منجر به عارضه احتقان برگشتی می شود. این داروها با تنگ کردن عروق مخاط بینی منجر به رفع احتقان می شوند.
عوارض: تحریک سیستم عصبی مرکزی، بی خوابی، افزایش فشار خون، افزایش قند خون
احتیاط مصرف: دیابت، مشکلات قلبی، فشار خون بالا، پرکاری تیروئید
تداخلات دارویی: بتابلاکرها، MAOIs، ضد افسردگی های سه حلقه ای،

۳- اسپری های بینی حاوی کورتیکواستروئید
اسپری های بینی بکلومتازون و فلوتیکازون در آلرژی فصلی کاربرد دارند. این دسته دارویی در آلرژی متوسط تا شدید ادامه دار استفاده می شوند. این داروها باید به طور نظم در تمام فصل آلرژی زا استفاده شوند.(حداکثر دوره مصرف: ۳ ماه)
عوارض: خشکی و تحریک مخاط بینی، خونریزی بینی
منع مصرف: گلوکوم، بارداری
۴- کرومولین سدیم
این دارو بیشتر برای پیشگیری استفاده می شود و باید از حدود یک هفته قبل از زمانیکه احتمال شروع آلرژی فصلی وجود دارد، مصرف آن شروع شود. عارضه خاصی جز موارد محدود تحریک مخاط بینی گزارش نشده است.